Higashino Keigo – "Ông vua" nền văn học trinh thám Nhật Bản

Higashino Keigo cùng với gia tài là các tác phẩm trinh thám nổi tiếng toàn cầu đã để lại cho nền văn học thế giới những tác phẩm ấn tượng, lắng đọng trong lòng độc giả. Không chỉ về phương diện logic của những tình huống trinh thám, đó còn là những góc nhìn được khai thác một cách chân thực, sống động về tâm lý con người và những vấn đề nóng xã hội. Hãy cùng điểm lại những tác phẩm ấn tượng đã làm nên tên tuổi của ông trong suốt hơn 2 thập kỷ qua.

Higashino Keigo – Cuộc đời và tình yêu cho văn học trinh thám

Higashino Keigo sinh năm 1958, tại phường Ikuno, thành phố Osaka, Nhật Bản. Có thể thấy nơi này đã trở thành một phần trong ký ức thời thơ ấu của ông, khi phường Ikuno đã được ông lột tả trong 2 tác phẩm nổi tiếng là Bạch Dạ Hành ( Byakuyakō) và Đội thám tử nhí Naniwa (Naniwa Shōnen Tanteidan).

Ở tuổi 62, ông đã trở thành tác giả của hơn 80 tác phẩm đã được xuất bản, trong đó có trên 50 tác phẩm đã được chuyển thể thành phim. Cùng với hàng loạt giải thưởng về văn học được đề cử cả trong nước lẫn thế giới. Sức hút lan tỏa của những tác phẩm này có lẽ chính không chỉ là yếu tố trinh thám hồi hộp, lôi cuốn, gây tò mò, mà đó còn là những bài học ý nghĩa, những câu hỏi được đặt ra cho độc giả mỗi khi những câu chuyện khép lại. Chính điều đó đã khiến người đọc phải không ngừng lật dở từng trang sách, suy nghĩ mỗi khi vấn đề trong tác phẩm được đặt ra và thầm ngưỡng mộ khi những nút thắt trong được tác giả gỡ rối một cách tự nhiên và đầy logic nhất.

Bén duyên với nghiệp văn chương ngay từ khi còn là một kỹ sư tại Nippon Denso Co. từ năm 1981. Với tiểu thuyết đầu tay của ông là Giờ tan học (Houkago), ông đã mang về cho mình giải thưởng Edogawa Rampo (giải thưởng cho những tác phẩm trinh thám xuất xắc chưa được xuất bản) chỉ khi mới 27 tuổi.

Tiếp nối ngay sau đó là Giải thưởng Văn học Trinh thám Nhật Bản cho tác phẩm Bí mật của Naoko (Himitsu), năm 1999. Sau đó, ông giành giải Naoki lần thứ 134 cho tác phẩm Phía sau nghi can X (Yōgisha X no Kenshin). Đây cũng chính là “bàn đạp” cho hàng loạt giải thưởng và đề cử cho tác phẩm này tiếp nối. Phía sau nghi can X đã trở thành hiện tượng toàn cầu, là cuốn tiểu thuyết trinh thám đậm dấu ấn và xuất sắc nhất trong sự nghiệp văn chương của Higashino Keigo.

Những tác phẩm làm nên tên tuổi của Higashino Keigo

1. Điều kỳ diệu của tiệm tạp hóa Namiya ( Namiya Zakkaten no Kiseki)

Đi theo hướng nội dung truyện khá quen thuộc – liên kết giữa những con người ở quá khứ và hiện tại. Nhưng Higashino Keigo đã khéo léo khi đặt tình huống truyện tại một tiệm tạp hóa cũ. Khi sự liên kết quá khứ – hiện tại chỉ trong những bức thư ngắn ngủi. Điểm hấp dẫn và thu hút người đọc ở lại cùng Điều kỳ diệu của tiệm tạp hóa Namiya, có lẽ chính là những vấn đề của người cần được tư vấn ở quá khứ, khiến chúng ta không ngừng phải suy nghĩ theo nhiều hướng để giải quyết vấn đề. Để rồi thầm ngưỡng mộ và ấn tượng khi tác giả Higashino Keigo, đưa ra lời giải đáp trong những phong thư phản hồi từ những người ở tương lai.

Tác giả lựa chọn người tư vấn là 3 anh chàng ăn trộm Atsuya, Shota , Kouhei. Một đêm nọ, khi đang trên đường lánh nạn, họ đã vô tình đi vào tiệm tạp hóa Namiya. Ở đây 3 người đã nhận được những bức thư nhờ tư vấn kỳ lạ. Họ phát hiện rằng những người cần tư vấn đang sống ở quá khứ cách họ 32 năm. Cả 3 đã quyết định sẽ ở lại tiệm tạp hóa Namiya đêm đó và trả lời tất cả thư.

Những bức thư trả lời không phải từ những người có kinh nghiệm, mà từ 3 tên trộm. Chính điều đó đã mang đến những câu văn hài hước, tự nhiên, thẳng thắn và thực tế. Gỡ rối những thắc mắc tưởng chừng như phức tạp, nhưng lại được đơn giản hóa ở góc nhìn của 3 tên trộm chẳng có một chút kiến thức gì gọi là “tư vấn”.

Bằng cách lồng ghép tự nhiên giữa hiện tại và quá khứ, cách chọn vấn đề riêng rẽ cho từng cá nhân trong câu chuyện. Phần nào đó, chúng ta cũng cảm nhận được những vấn đề mà mình đang mắc phải trong cuộc sống. Khi mà tình yêu, gia đình, địa vị, công việc, ước mơ,… Luôn đan xen và liên kết với nhau giữa cuộc sống của mỗi người. Và còn rất nhiều nữa, những thông điệp ý nghĩa mà tác giả muốn truyền đạt cho bất kỳ độc giả nào đã, đang và sẽ đọc Điều kỳ diệu của tiệm tạp hóa Namiya.

2. Phía sau nghi can X (Yōgisha X no Kenshin)

Phía sau nghi can X, tác phẩm gắn liền với tên tuổi của nhà văn Higashino Keigo. Đồng thời đây cũng là tác phẩm mang lại nhiều giải thưởng lớn, cùng với đó là những đánh giá tích cực của những nhà phê bình văn học lớn trên thế giới.

Phía sau nghi can X, chính là một cuốn tiểu thuyết trinh thám – tình yêu chính hiệu. Khi tác giả đặt tình huống câu chuyện giữa 2 nhân vật Ishigami Tetsuya và Yukawa Manabu, cả 2 đều có đầu óc phán đoán, lập luận và phân tích logic, đối đầu với nhau. Trở thành cuộc rượt đuổi, đấu trí giữa 2 bộ óc thiên tài, thông minh, đầy nhạy bén. Người đọc dần dần bị cuốn sâu vào mạch truyện và tò mò với những diễn biến liên tục được tác giả gợi mở.

Ishigami Tetsuya, giáo viên dạy toán trường trung học. Đem lòng yêu một người phụ nữ hàng xóm Hanaoka Yasuko. Tuy người phụ nữ này đã ly dị chồng, nhưng chồng cũ đã không ít lần gây khó dễ cho cô. Và đỉnh điểm đó là cái chết của chồng cũ do Hanaoka Yasuko và đứa con gái sát hại. Ishigami Tetsuya vì quá đem lòng yêu thương Hanaoka Yasuko và nghĩ rằng đây là lúc để anh có thể đẩy nhanh mối quan hệ giữa 2 người. Anh đã quyết định lập ra một kế hoạch hoàn hảo giúp 2 mẹ con Hanaoka Yasuko thoát tội.

Đúng như dự tính, cảnh sát không thể tìm thấy bất cứ bằng chứng nào để kết tội 2 mẹ con Hanaoka Yasuko. Tuy nhiên, Yukawa Manabu – nhà vật lý học, quá biết rõ đầu óc thiên tài của người bạn cũ Ishigami Tetsuya. Anh quyết định giúp đỡ cảnh sát để tìm ra chân tướng sự thật. Từ đây, cuộc đấu trí căng go giữa người muốn bảo vệ tội phạm (Ishigami Tetsuya) và người luôn đứng về công lý (Yukawa Manabu) bắt đầu. Kết thúc sẽ như thế nào? Hãy tìm câu trả lời sẽ có trong tập truyện phía sau nghi can X.

Phía sau nghi can X còn là câu chuyện tình yêu của Ishigami Tetsuya dành cho Hanaoka Yasuko, dù chưa một lần nhận được hồi đáp. Một tình yêu đơn phương, đau khổ, mu muội và cả sự hy sinh đến quên bản thân mình. Những thước phim tâm lý về Ishigami Tetsuya cứ được lật dở dần dần, dần dần qua từng trang sách, để rồi hiện ra một con người với nội tâm phức tạp, đối nghịch nhau, tôn thờ tình yêu và toán học vô điều kiện.

3. Bạch dạ hành (Byakuyakō)

Bạch dạ hành – Tác phẩm trinh thám để lại trong lòng người đọc nhiều suy nghĩ, thậm chí là sự ám ảnh. Vì một xã hội tàn khốc, một cuộc đời nghiệt ngã, một môi trường u ám với những con người mang trong mình một tâm hồn đã và đang dần bị tha hóa. Chính bối cảnh đó đưa 2 đứa trẻ non nớt dần đi vào con đường tội lỗi, và hơn thế nữa là nỗi đau, sự bi kịch mà chúng phải mang theo suốt cuộc đời này.

Tác giả lựa chọn cách dẫn dắt chuyện với 2 nhân vật tưởng chừng như không hề có mối liên kết gì với nhau. Nhưng sâu trong đó là cả một bí mật lớn, những góc khuất mà chỉ của riêng 2 người mới có thể hiểu thấu. Kirihara Ryoji, một kẻ dưới đáy của tầng lớp xã hội, làm giao dịch mại dâm cho các quý bà từ ngay cấp 3, hacker, lừa đảo,… nghề gì cũng làm nhưng chẳng mấy tốt đẹp, là một kẻ bí ẩn sử dụng mọi chiêu trò với bộ óc thông minh của mình. Karasawa Yukiho, xinh đẹp, thông minh, học giỏi, mang trong mình những tham vọng muốn thay đổi cuộc sống và leo lên đến tầng lớp thượng lưu trong xã hội. Điều ước đã trở thành hiện thực khi cô trở thành doanh nhân thành đạt, sở hữu chuỗi cửa hàng thời trang nổi tiếng.

Những cái chết không tìm ra hung thủ cứ liên tục diễn ra xung quanh cuộc đời họ. Điều mà khiến viên cảnh sát Sasagaki Junjo đau đầu, ám ảnh với những cuộc điều tra không hồi kết. Thế nhưng, ông đâu ngờ tội ác thực ra đã được nhen nhóm từ 20 năm trước. Khi mẹ Yukiho lần đầu dẫn cô đến gặp Kirihara Yosuke – Bố của Ryoji. Ryoji đã chứng kiến việc làm đồi bại của ông bố mình với Yukiho. Anh đã tự tay giết chết bố đẻ của mình, để bảo vệ cô gái đó. Họ quyết định chôn vùi tội ác kinh khủng này, hơn cả là giết chết những người biết đến sự việc này trong suốt 20 năm. Chính vì cả 2 mới 11 tuổi, Sasagaki đã mất cảnh giác và chuyển hướng hung thủ sang những người khác. Điều mà được tác giả miêu tả cuối bộ truyện, khi Sasagaki dường như đã biết hết gần 90% lời giải cho những vụ án, nhưng lại chẳng thể nào cứu rỗi được 2 tâm hồn đã nhuốm đầy tội lỗi, đầy những vết thương và có lẽ quá nhiều những bi kịch khiến họ còn chẳng mảy may cảm giác đau đớn.

Dù 2 nhân vật chính được miêu tả với ngôi thứ 3, của những người nhìn từ bên ngoài, nhưng lại đem lại thành công khi lột tả hết thảy tâm lý của họ. Yukiho với vẻ bọc và cuộc đời quá đỗi hoàn hảo và thành công, lại là con người đầy mưu mẹo, không từ thủ đoạn, với những kế hoạch ngoài sức tưởng tượng. Một Ryoji, mang dáng vẻ bất cần, không hề quan tâm đến cuộc đời và tương lai của mình, nhưng điều anh quan tâm nhất lại chính là Yukiho. Chỉ cần người con gái đó bình yên, an toàn và hạnh phúc, đó chính là mục tiêu sống của anh từ khi gặp cô và suốt hơn 20 năm trôi qua, điều đó chưa từng thay đổi một ngày nào.

Bạch dạ hành – Tác phẩm lột tả một cuộc sống với những góc khuất trong xã hội, bi kịch, thủ đoạn, sự hy sinh, tình yêu, sự căm ghét số phận nghiệt ngã của Ryoji và Yukiho. Lên án một xã hội, khi mà những đứa trẻ từ nạn nhân phải lại vô tình trở thành hung thủ. Để rồi để trong lòng hàng triệu độc giả những suy nghĩ: “Giá như 2 đứa trẻ có một môi trường sống tốt hơn?, Giá như Ryoji, có một mái nhà hạnh phúc với người mẹ không ngoại tình và ông bố chuẩn mực? Giá như viên cảnh sát Sasagaki đi đúng hướng điều tra, có lẽ phần nào đó đã cứu rỗi được cuộc đời của 2 đứa trẻ? Nhưng không, tất cả đã được Higashino Keigo khẳng định chắc chắn đến từng câu chữ trong Bạch Dạ Hành. Và đó cũng chính là thành công của tác phẩm, khi cuốn sách được chuyển thể thành phim vào năm 2006, đã đón nhận sự quan tâm của khán giả trên toàn thế giới.